Książki czy filmy? Czy adaptacje mogą być lepsze od pierwowzorów?

Przy adaptacjach wiele osób rzuca hasłami, że książka jest dużo lepsza lub, że to film pokazał potencjał tego dzieła. Więc co tak naprawdę jest lepsze?

Książka

Książki mają wiele zalet, ale chyba najważniejszą jest to, iż to Ty razem z autorem tworzysz przedstawiony świat. Pisarz opisuje jak on to widział, ale to nie znaczy, że musisz widzieć dane sytuacje dokładnie tak samo. Zróbmy mały test:

„Wtem wszedł on do gospody, w której światło dawały tylko świece przywieszone pod sufitem. Spokojnie rozejrzał się po gościach i chociaż – ze względu na panujący mrok – większość ukrywała swoje twarze w cieniu zobaczył kilku starych, dobrych znajomych. W powietrzu unosił się zapach potraw z jego dzieciństwa. Tworzyło to odrobinę dziwną kompozycję z ciszą, która rzadko była spotykana w takich miejscach. Postanowił wejść dalej i skierował swoje kroki w stronę karczmarza…”

Nie uważam siebie za pisarza, ale to tylko przykład na którym chciałbym popracować. Zanim przejdziecie do następnego zdania wyobraźcie sobie jeszcze raz gospodę, o której pisałem.

Macie już? Jaka ona jest?

Jest to smutna buda, w której panuje mrok, a większość osób ukryta jest w cieniu? A może to klimatyczna gospoda, która spowita jest pięknym zapachem oraz przyjemnym światłem świec? Nie ważne, którą odpowiedź wybraliście to macie rację!

Pisząc te słowa miałem w głowie obraz jakiejś karczmy, ale podrzuciłem Ci tylko tylko kilka wskazówek jak ona wygląda. Tak naprawdę, czytając te słowa, rozwiązujesz zagadkę w swojej głowie i co najważniejsze, zawsze wygrywasz. Czytając ten sam, krótki fragment mógłbyś stworzyć kilkanaście różnych wersji gospody i każda z nich byłaby prawdziwa. Przewagą książek jest to, że autor jedynie opisuje ten świat, ale tak naprawdę to Ty go tworzysz od zera.

Film

Czy przy takim opisie książek filmy mają jakiekolwiek szanse? Oczywiście, że tak. One po prostu skupiają się na innych rzeczach. Ile czasu zajmuje Ci przeczytanie 300-400 stronicowej książki? Pewnie z kilka godzin, a czasem i dni jak nie możesz poświęcić się temu w całości. A film? To samo dzieło można zmieścić w dwóch godzinach materiału.

Przewagą filmu jest to, że przeważnie znajdziesz w nich „samo mięso”, czyli tylko najważniejsze rzeczy. Jest on streszczeniem książki, które ubrane jest w ładne obrazki i znajome twarze aktorów. Oglądając ekranizację jakiegoś dzieła, patrzysz na wyobrażenia kilku osób, które tak widziały dany świat w książce. Jest to z jednej strony minus, ponieważ wyobraźnia nie masz szans na rozwinięcie skrzydeł, ale jednocześnie dostajesz dopracowany (a przynajmniej tak powinno być) twór, w którym ktoś zadbał o to, żebyś zobaczył ciekawą wizję wydarzeń z książki.

Książka daje Ci możliwość wspólnego tworzenia z autorem, ale film pozwala zobaczyć rzeczy, na które sam mógłbyś nigdy nie wpaść.

Ale czym byłby dobry wpis bez odpowiednich przykładów? Dlatego na widelec wziąłem dwie świetne serie: Harry’ego Pottera i Władcę Pierścieni.

Harry Potter

Przeczytałem wszystkie książki o przygodach młodego czarodzieja i jest to moim zdaniem jedna z lepszych serii jaka kiedykolwiek powstała. Historia jest wciągająca, postacie są zróżnicowane, ale najważniejszy jest sam styl książki, którą pochłania się błyskawicznie. Każda strona jest przyjemnością, która znika po kilku sekundach, a zaraz pojawia się następna. Nawet kilkusetstronicowe części są do przeczytania w kilka godzin, ponieważ najzwyczajniej nie można się od nich oderwać. Rzekłbym nawet, że fabuła tam jest iście filmowa, ponieważ rozwija się bardzo szybko.

A filmy? Również znakomite! Nakręcone z dużym rozmachem i pasujące do każdej z książek swoim klimatem. Świetnie dobrani aktorzy i piękne scenerie to tylko ich niektóre zalety. Po każdym filmie nie ma się wrażenia straconych dwóch godzin, a najlepiej chciałoby się od razu obejrzeć następną część.

Zarówno książka jak i film to znakomite dzieła, ale moim zdaniem to dzieło pisanie tutaj wygrywa. Ciężko jest mi coś zarzucić ekranizacjom, ponieważ są świetne, ale pierwowzory są po prostu lepsze. Mało jest dzieł, pisanych na kilkaset stron, które nie tylko nie nudzą, ale wciągają po czubek nosa. Jak tylko będę miał trochę więcej wolnego czasu to chętnie przypomnę sobie całą serię, książkowo i filmowo.

Władca Pierścieni

3 świetne książki, które prowadzą nas przez Śródziemie i opisują przygody Hobbita, który jak wiesz musi zniszczyć pierścień. Długie opisy pobudzające wyobraźnie, interesujące wątki poboczne i akcja, którą potrafi wciągnąć na długie godziny. Dla fanów fantasy to pozycja obowiązkowa.

Film to również dzieło znakomite, które warto obejrzeć nawet jak się nie czytało książki, ani nie przepada za fantasy. Kolorowa kraina, doskonali aktorzy i epickie sceny, które zapadają w pamięć na długo. Bardzo zgrabnie opowiedziana historia pokazuje najważniejsze wydarzenia i nie nudzi. Ciągle coś się dzieje i nie ma nawet czasu, żeby przegryźć popcorn.

Tak jak poprzednio zarówno książka jak i film są warte uwagi, ale tutaj wybieram telewizor i kilka godzin świetnej zabawy. Lubię takie filmy – chociaż żadnym znawcą fantasy nie jestem – ale nawet przeciwnicy takich klimatów znajdą coś dla siebie. Epickość aż wychodzi z ekranu. Przez pierwowzór – przyznam uczciwie – ciężko było mi przebrnąć. Rozbudowane opisy potrafią pobudzić wyobraźnie, ale często nie pozostawiają pola do popisu i są zwyczajnie za długie. Wszystko jest to tak opisane, że nie ma czego sobie wyobrażać. Na początku poległem w połowie pierwszego tomu, ale potem nadrobiłem. Dlatego uważam, że warto zapoznać się z książkami, ale tutaj wybieram film

Książka czy film?

To zależy od wielu czynników i jeśli ktoś Ci kiedyś powie, że wszystkie adaptacje są gorsze od książek lub odwrotnie to najwyraźniej mało w swoim życiu czytał lub oglądał. W większości wypadków warto znać i pierwowzór i adaptację, ponieważ często są to dzieła, które się świetnie uzupełniają. I z takim wnioskiem chciałbym Cię zastawić.

Zdjęcia: 1, 2